List Wielkopostny Jego Eminencji Wielce Błogosławionego Sawy Metropolity Warszawskiego i Całej Polski.

26.02.2014

Umiłowani w Panu Ojcowie, Mnisi, Bracia i Siostry! 

Zacznijmy radośnie czas postu, wysiłki duchowe uczyńmy jego podstawą, oczyśćmy duszę, oczyśćmy ciało, pośćmy od wszelkiej żądzy, jak pościmy od pokarmów, rozkoszując się dobrocią Ducha, czyniąc to wszystko z miłością, abyśmy wszyscy stali się godni ujrzeć najczcigodniejszą mękę Chrystusa Boga i świętą Paschę, duchowo radując się (w niedzielę seropustną wieczorem). 

Z takimi słowami nasza matka Święta Cerkiew Prawosławna zwraca się do swoich duchowych dzieci w przededniu Świętego Wielkiego Postu 2014 roku, podkreślając jego znaczenie i nazywając go „czasem łaski". 

„Post jest dziełem Bożym", mówi święty Symeon z Tesalonik, nasyca on bowiem ducha ludzkiego słodyczą cnót. Post zaczął się z posłuszeństwa i dążenia do Boga w Cerkwi starotestamentowej. Mojżesz rozmawiając z Bogiem na górze Synaj „czterdzieści dni i czterdzieści nocy nie jadł chleba, ani też nie pił wody" (Wj 34,28). 

Post w Cerkwi starotestamentowej miał charakter nadzwyczajny, ogólnonarodowy i szczególny. 

Na podobieństwo Cerkwi starotestamentowej, również Cerkiew nowotestamentowa od samego swego początku zachowywała post uświęcony przez samego Jezusa Chrystusa, a następnie przez Jego Uczniów - świętych Apostołów. Zbawiciel wypełnił czterdziestodniowy post i tym dał przykład swoim uczniom, aby zawsze pamiętali o tym, że szatana „wypędza się tylko modlitwą i postem" (Mt 17,21). 

Cel postu zawarty jest w wyrobieniu takiego wewnętrznego nastroju duszy, przy którym człowiek, korząc się przed Bogiem i uznając swoją grzeszność oraz niegodność, równocześnie czyni wysiłki, aby ukrócić swoją grzeszną wolę, zrezygnować z grzesznych nawyków i zdecydowanie pójść na spotkanie zbawczej łaski Bożej. 

Post i pokutę w życiu prawosławnego chrześcijanina zalecają nasze hymny wielkopostne: „Dawco życia, otwórz mi bramę pokuty, tęskni bowiem duch mój do świętego przybytku Twego, a przybytek mego ciała noszę cały zbrukany, lecz jako Szczodry oczyść go, z łaskawego Twego miłosierdzia". 

Post nie jest jedynie powstrzymywaniem się od pokarmów, ale „odrzuceniem złych nawyków, powstrzymaniem języka, odrzuceniem gniewu, odłączeniem żądz" i „odrzuceniem wszelkiej materialnej żądzy" (wersety nieszporów poniedziałku i wtorku I tygodnia Wielkiego Postu). 

Poszcząc według ustanowienia Cerkwi świadczymy tym, że dla nas w sprawach wiary i życia duchowego wzorem jest Jezus Chrystus, święci Apostołowie i Sprawiedliwi Boży. Św. Ambroży z Mediolanu mówi, że „ten, kto chce przebywać z Chrystusem, powinien postępować tak, jak czynił Jezus Chrystus" (por. 1 J 2,6). Oznacza to, że chcąc być prawosławnym chrześcijaninem, należy postępować tak, jak postępował Chrystus, nasz Zbawiciel. Dlatego sprawiedliwi Boży w ciągu całej historii mając żywą wiarę w Zbawiciela świadczyli o niej postem, wysiłkami duchowymi i pokutą. 

Pościć to nie znaczy, jak się komu chce, ale tak, jak wskazuje to Cerkiew. „Zbuduję moją Cerkiew i bramy otchłani nie zwyciężą jej..." (Mt 16,18) powiedział Chrystus. Cerkiew właśnie w tym celu została przez Chrystusa zbudowana na ziemi, żeby prowadziła ludzi z ziemi na niebo. 

Bracia i Siostry! Czas postu to czas najbardziej sprzyjający pokucie. Czymże jest pokuta? Pokuta to zmiana swego rozumu, swego myślenia. Inaczej zmiana swego nastroju, ciągłe sprawdzenie swoich poglądów, zmiana swego życia. W pokucie zawarta jest wszechmoc Boża. Dlatego też jakby człowiek nie upadł, to pokutującego podniesie ręka Zbawiciela. Pan obiecał: „Choć grzechy wasze będą czerwone jak szkarłat, wybieleją jak śnieg; choć będą czerwone jak purpura, staną się białe jak wełna" (Iz 1,18). Zniknie wszystko, co nas dręczy. Wyciszeniu ulegnie ból i złośliwość, pokutującego ogarnie miłość Ojca Niebieskiego, który ciągle wzywa nas do zbawienia. Nastanie radość pokuty! Radość oczyszczenia! Radość zmiłowania! Radość tych, którym przebaczono i którzy zmartwychwstali do życia wiecznego! 

Bracia i Siostry! Wstępując w zbawcze dni Świętego Wielkiego Postu, prawosławni chrześcijanie powinni wchodzić w nie pogodzeni ze swoim sumieniem i swoimi bliskimi. W atmosferę wzajemnego przebaczenia wprowadza nas Niedziela Przebaczenia Win. Wyznacza ona drogę do zbawienia; brak przebaczenia oznacza zatajenie krzywd, złość, nienawiść, a nawet zemstę. A to jest śmierć duchowa, która jest mrokiem dla duszy, odłączeniem jej od zdrowego życia, które jest miłością. W ten sposób przebaczenie jest koniecznym aktem dla zachowania w sobie pełni życia duchowego. 

Bracia i Siostry! W tym celu, żeby wstrzemięźliwość, pokuta i nasze modlitwy stały się miłe Bogu, zachowajmy wezwanie Zbawiciela: „... jeśli niesiesz swój dar do ołtarza i wspomnisz, że brat twój ma coś przeciwko tobie, to zostaw tam swój dar i idź pojednać się z twoim bratem, a potem przyszedłszy, złóż dar swój" (Mt 5,23-24). 

„Noc minęła i przybliżył się dzień, przeto odrzućmy uczynki ciemności i przyobleczmy się w oręż światłości". 

Weźmy więc oręż światłości, który daje nam dzisiaj święta Cerkiew: modlitwę, post i wzajemne przebaczenie. 

Ojcowie, Bracia i Siostry! 
W przededniu świętych dni Wielkiego Postu, zgodnie z praktyką naszego Kościoła, proszę wszystkich o przebaczenie mnie i całemu duchowieństwu naszych grzechów, które popełniliśmy słowem, uczynkiem, myślą i swoimi zmysłami — przebaczcie nam, grzesznym! 

„Teraz bowiem, Zbawco, i mnie zbaw, z rozrzewnieniem poszukującego Ciebie. Ja bowiem nie chcę ukryć się przed Tobą. Uratowany przez Ciebie chcę wzywać Ciebie, Miłosierny, zmiłuj się nade mną, upadłym". 

Życzę wszystkim, aby spędziwszy świętą Czterdziesiątnicę, pokłonili się Cierpieniom Pana i świętemu Zmartwychwstaniu. 

Z łaski Bożej pokorny 

Metropolita Warszawski i całej Polski